Redactie Trouw 25 augustus 2023, 22:00

Sandra Kooke tipt: Frans Hals

De grote overzichtstentoonstelling Frans Hals in het Rijksmuseum moet deze flamboyante schilder definitief op plaats 3 na Rembrandt en Vermeer zetten. Daar is alle aanleiding toe, want Hals hanteerde het penseel virtuoos. Niemand kon zo goed in een portret een vluchtig moment weergeven, alsof hij iemand met de camera betrapte. De geportretteerde kijkt onverwachts over zijn schouder, legt net zijn arm op een stoelleuning, kijkt schuin omhoog naar iemand die tegen hem spreekt. Het geeft zijn werk een levendigheid die lijnrecht tegenover Vermeer staat. Hals kon ook met een paar losse ‘vegen’ een verfijnde kanten kraag of manchet weergeven. Beter nog dan Rembrandt dat kon. En dan die gulle lach van de geportretteerden, van dat kleine ondeugende jongetje tot die zelfgenoegzame, gearriveerde stadsbestuurder. Er zit een aanstekelijke levensvreugde in veel van Hals’ werken. Meer dan 50 topwerken van deze meester komen vanuit de hele wereld naar Amsterdam. Een feestelijk vooruitzicht.

Harmen van Dijk tipt: Royals & Rebels

Kunstmuseum Den Haag richt dit najaar de spotlights op de Britse mode-ontwerpers, kostuumtradities en kledingtrends. Bij het Kunstmuseum weet je dat ze van modetentoonstellingen iets bijzonders maken. De Balenciaga-expositie was een jaar geleden ook een topper. Hoofdpersoon in de expositie Royals & Rebels is de in december overleden Vivienne Westwood. Ze was rebels en geniaal, maar had ook een fijn gevoel voor traditie. In haar kielzog komt ook de onlangs gestorven Mary Quant aan bod. Haar oeuvre is wat beperkter, maar stiekem minstens zo invloedrijk met haar minirok en hotpants in de swinging sixties. Dat is het leuke van de Britse mode – vaak herkenbaar en draagbaar en volledig verknoopt met de jeugdcultuur. Denk ook eens aan punk. Aan de andere kant van het spectrum is er dan weer het gedistingeerde maatpak voor mannen, dat aan de Londense Savile Row geperfectioneerd werd. Britse ontwerpers hebben ook de mazzel dat veel wereldberoemde landgenoten graag als wandelende paspop voor hun creaties fungeren. Met prinses Diana als allerberoemdste voorbeeld. Zij wist de Britse stijl uit te venten en – naar het schijnt – menige noodkreet over haar persoonlijke ellende in haar outfits te communiceren.

Joke de Wolf tipt: Yayoi Kusama

Voor de Infinity Rooms van Yayoi Kusama (Japan, 1929) staan altijd lange rijen. Dat zijn kamers met overal spiegels en gekleurde stippen. Dankzij de spiegels lijkt niet alleen het stippenpatroon, maar ook je eigen spiegelbeeld tot in de oneindigheid te reiken: perfect voor sociale media. Minder bekend is dat er achter die vrolijke stippen veel verdriet en trauma schuilgaat. En dat Kusama ook prachtige schilderijen en bizarre sculpturen heeft gemaakt – zoals een roeiboot vol stoffen penissen.

Tussen 1965 en 1970 was Kusama veel in Nederland. Ze exposeerde in een Haagse galerie, hield modeshows, en in de kapel van het Stedelijk Museum Schiedam schilderde ze stippen op het naakte lichaam van kunstenaar Jan Schoonhoven. In Schiedam komt nu de tentoonstelling Yayoi Kusama. De Nederlandse jaren met veel werk van Kusama zelf, en met films en foto’s van de exposities en andere happenings. Een feestelijke terugblik op een roerige tijd die vast ook de jongere generaties kan inspireren en verwonderen.

Stedelijk Museum Schiedam, 23 september t/m 25 februari