Publicatiedatum: 01 maart 2022 - 10:54

Het Rijksmuseum ontvangt meerdere genereuze schenkingen van 300.000 euro voor een grootschalig onderzoek naar vrouwen in de collectie. Hiervoor wordt samen met de particuliere begunstigers het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds opgericht, dat op 8 maart wordt gelanceerd. Het meerjarige onderzoek heeft tot doel vrouwelijke makers en beschrijvingen in de Rijksmuseumcollectie te inventariseren en een meer evenwichtige representatie in de collectie en presentatie te bewerkstelligen.

Zowel in de geschiedenis als in de kunst worden vrouwen als uitzondering op de regel gezien. Hun aandeel is in werkelijkheid echter veel groter dan tot nog toe bekend of beschreven is. Dankzij de genereuze steun van particulieren en de oprichting van het fonds, kunnen we hiernaar onderzoek doen en verhalen toevoegen om het beeld bij te stellen.

Hendrikje Crebolder, directeur Development & Media

Onderzoek

Jenny Reynaerts, senior conservator beeldende kunst en voorzitter van het onderzoeksproject Vrouwen van het Rijksmuseum, wil met het onderzoek antwoorden geven op vragen als: hoeveel vrouwelijke makers bevat de collectie? ‘Van schilderijen en sculpturen is dit inmiddels achterhaald, van de honderdduizenden werken op papier en kunstnijverheidsobjecten nog niet. En wie zijn de afgebeelde vrouwen en wat is hun aandeel in de Nederlandse geschiedenis? Vrouwen worden bijvoorbeeld nog steeds beschreven als echtgenote van.’ Ook de totstandkoming van de collectie en geschiedenis van het Rijksmuseum wordt onder de loep genomen door de vrouwelijke verzamelaars, opdrachtgevers, schenkers en medewerkers in kaart te brengen. Het onderzoek zal onder andere resulteren in het verrijken van informatie op zaal en online, nieuwe aanwinsten, tentoonstellingen, symposia en een boek.

Meer vrouwen

Het Rijksmuseum voegt tijdens het onderzoek continu verhalen toe. Een schilderij van een van de vroegst bekende vrouwelijke schilders, Catharina van Hemessen, is de afgelopen maanden gerestaureerd om het permanent in het museum te kunnen tonen. Ook worden andere vrouwelijke kunstenaars toegevoegd aan de permanente opstelling zoals Marie Bashkirtseffs portret van haar schoonzus (1881). Recent zijn een zelfportret van Charley Toorop (1933) en een set bronzen schaakstukken (1923-25) van Saar de Swart, beeldhouwer en groot mecenas van de Tachtigers, aangekocht. Op Rijksmuseum Schiphol is tot en met 22 november 2022 de tentoonstelling Female Power te zien over sterke vrouwen in de geschiedenis zoals de Bijbelse heldin Judith en kunstenaar Rachel Ruysch. Vanaf 8 maart verschijnt wekelijks een serie met Cathelijne Blok, oprichter van The TittyMag, op Rijksmuseum Stories over geportretteerde vrouwen in de Rijksmuseumcollectie.

Symposium Vrouwen in het museum op 8 maart

Tijdens het internationale symposium Women in the Museum: Best Practices op 8 maart spreken verschillende experts op het gebied van de vrouwelijke cultuurgeschiedenis. Meerdere thema’s passeren de revue: vrouwen in de kunstwereld, het vrouwelijk perspectief op museale objecten en de blinde vlekken van de feministische kunstgeschiedenis. Sprekers zijn onder anderen Jolande Withuis (schrijver, sociologe en feminist) over de biografie van Jeanne Bieruma Oosting en Denise Murrell (conservator bij The Metropolitan Museum in New York en samensteller van de tentoonstelling Black Models bij Musée D’Orsay) over vrouwelijke zwarte kunstenaars en modellen rond 1900. Het symposium kan in het Rijksmuseum worden bijgewoond of online worden gevolgd.

Onmisbare steun

Het Rijksmuseum is dankbaar voor alle vormen van steun die het ontvangt. Meer dan ooit is duidelijk dat subsidie van de overheid, bijdragen van het bedrijfsleven en fondsen, schenkingen, nalatenschappen en Vrienden essentieel zijn en blijven voor het Rijksmuseum.

Het onderzoeksprogramma Vrouwen van het Rijksmuseum is alleen mogelijk dankzij het gelijknamige fonds. De restauratie van Portret van een vrouw van Catharina van Hemessen (1548) is mogelijk dankzij de financiële steun van het Ad en Dieuwke de Ruiter-Dokkum Fonds/Rijksmuseum Fonds. De recente verwerving van het Zelfportret van Charley Toorop is mogelijk gemaakt met steun van Pon Holdings B.V. De schaakstukken van Saar de Swart zijn aangekocht met steun van het Otto van Noppen Fonds/Rijksmuseum Fonds en het Knecht-Drenth Fonds/Rijksmuseum Fonds. De tentoonstelling op Rijksmuseum Schiphol is mogelijk dankzij hoofdsponsor ING.

Noot voor de redactie

Journalisten die geïnteresseerd zijn om het symposium online te volgen, kunnen zich aanmelden via pressoffice@rijksmuseum.nl