Publicatiedatum: 23 december 2021 - 09:00

Het Rijksmuseum kon in een jaar waarin het voor een groot deel gesloten was, toch ‘open’ en toegankelijk blijven voor iedereen, dankzij steun van overheid en begunstigers. Zo lanceerde het museum 365 nieuwe verhalen op het online platform Rijksmuseum Stories en werd voor de eerste keer een tentoonstelling volledig online gepresenteerd. Vlak voor de zomer opende het museum de deuren met de tentoonstelling Slavernij. Deze tentoonstelling was de hele zomer te zien en kon door 80.000 fysieke bezoekers worden bezocht en bovendien door 3,4 miljoen online bezoekers. Ook werd in 2021 de onderzoeksfase van Operatie Nachtwacht afgerond. Net als vorig jaar ontving het museum minder bezoekers door de pandemie, in totaal 625.000.

We zijn dankbaar voor alle steun die we het afgelopen jaar mochten blijven ontvangen. Het stelde ons in staat om onze taak, als het nationale museum van kunst en geschiedenis voor alle Nederlanders, zo goed mogelijk te blijven vervullen.

Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum

2021 in cijfers

Online

  • 5,6 miljoen mensen hebben dit jaar de nieuwe website van het Rijksmuseum bezocht, die werd bekroond met een Gouden Lovie award, een GLAMi award en European Design Award (vergl. 2020 5,4 miljoen en 2019 6 miljoen).
  • 850.000 duizend mensen bezochten het platform Rijksmuseum Stories, waarop in totaal ruim 600 verhalen en meerdere series zijn gepubliceerd.
  • Twee nieuwe seizoenen van de podcastserie In het Rijksmuseum zijn verschenen, over de publiekslievelingen en 18de-eeuwse kunstwerken. Dit jaar is de podcast 275.000 keer beluisterd.
  • Rijksstudio, de interactieve collectiedatabase, telt dit jaar 531.000 objecten met hoge resolutie beeld, 622.000 gebruikers en 2,3 miljoen unieke bezoekers.
  • Via de social media kanalen had het Rijksmuseum een bereik van gemiddeld 6,4 miljoen weergaven per maand.

Bezoekers

  • Het Rijksmuseum ontving in 2021 625.000 bezoekers (vergl. 2020 675.000, 2019 2,7 miljoen)
  • Van de 625.000 is 63% nationaal bezoek en 21% kind. (In 2020 was dit respectievelijk 64% en 20%)
  • 19% van het totaal aantal bezoekers kwam uit Amsterdam (vergl. 2020 26%).

Tentoonstellingen

Het Rijksmuseum presenteerde de volgende tentoonstellingen:

  • Slavernij (18 mei t/m 29 aug)
  • Ellsworth Kelly in de Rijksmuseumtuinen (28 mei t/m 24 okt
  • Vergeet me niet. Portretten van Dürer tot Sofonisba (1 okt 2021 t/m 16 jan 2022)
  • Document Nederland: Afstand (1 okt 2021 t/m 16 jan 2022)
  • Document Nederland Junior (1 okt 2021 t/m 16 jan 2022)
  • Female Power op Rijksmuseum Schiphol (3 nov 2021 t/m sep 2022)

Operatie Nachtwacht

  • In december werd de onderzoeksfase van Operatie Nachtwacht afgerond. De afgelopen tweeënhalf jaar is De Nachtwacht minutieus in kaart gebracht met behulp van de meest geavanceerde imaging-technieken en computertechnologie. Dit heeft een ongeëvenaarde hoeveelheid data opgeleverd. De resultaten werden gepresenteerd tijdens een symposium op 8 december.
  • Eerder dit jaar werden de ontbrekende delen gereconstrueerd met behulp van kunstmatige intelligentie en was voor het eerst in 300 jaar de volledige Nachtwacht te zien.
  • Ook konden bezoekers het schilderij voor het eerst van heel dichtbij zien, omdat de achterzijde van het doek werd onderzocht.

Aanwinsten

  • Een in 2021 verworven sculptuur werd toegeschreven aan de grondlegger van de Nederlandse beeldhouwkunst, Claus Sluter (ca. 1384-1482).
  • Het Rijksmuseum heeft een groot deel van een belangrijke collectie Meissen-porselein kunnen kopen.
  • Het Rijksmuseum heeft een uitzonderlijk Zeegezicht (1667) van Ludolf Bakhuysen geschonken gekregen van de Broere Charitable Foundation.
  • Het Rijksmuseum verwierf in mei een 17de-eeuwse Iraanse miniatuur, gemaakt tijdens de bloeiperiode van de Safawidische kunst.
  • Het Rijksmuseum kocht een foto van Waltherus Bernardus Alexander Joannes van Erven Dorens aan die tussen 1852 en 1860 in San Francisco is gemaakt.
  • Het Rijksmuseum ontving een verzameling werken van sinoloog Robert van Gulik uit handen van zijn familie, waaronder een collectie Chinese zegels, een 13 meter lange rol met zegelafdrukken, twee kalligrafieën en een schildering.
  • Middels objectschenkingen en objecten uit nalatenschappen is de collectie in 2021 met ruim 1000 nieuwe kunst(historische) werken verrijkt.

Educatie

  • Het totaal aantal scholieren dat het Rijksmuseum bezocht, bedroeg afgelopen jaar 44.021 (vergl 42.000 in 2020 en 200.000 in 2019).
  • Het Rijksmuseum biedt gratis busvervoer voor scholen Hiervan maakten meer dan 20.000 leerlingen gebruik.
  • Geschiedenisdocent van het jaar 2021 is Marco van Vemde, docent van het Lingecollege uit Tiel. Dit jaar werd de achtste editie georganiseerd, in samenwerking met de NTR en het Nationaal Archief.
  • Pol Sangster en Eveline van Hamond zijn winnaars van Document Nederland Junior, de jaarlijkse foto-opdracht voor middelbare scholieren en mbo-studenten.
  • Dankzij een bijdrage van ruim een half miljoen euro van Fonds 21 EXTRA stelt het Rijksmuseum meerdere trainees educatie aan. Met deze traineeships gaat het museum jonge mensen met verschillende (culturele) achtergronden zelf opleiden.
  • Het Rijksmuseum biedt in samenwerking met Yuverta het opleidingstraject Groen in het Rijksmuseum aan voor mbo-studenten in de Rijksmuseumtuinen.
  • Frederieke Aaij van het Liemers College Heerenmäten in Zevenaar en Suzanne Visser van het Rudolph Pabus Cleveringa Lyceum in Appingendam zijn de winnaars van het Junior Fellowship 2021. Dit is de jaarlijkse prijs voor het beste profielwerkstuk, georganiseerd in samenwerking met de NTR.
  • In 2021 werden twee nieuwe SnapGuide tours voor jongeren gelanceerd. Nanoah Struik vertelt over genderrollen door de eeuwen heen en Auke-Florian Hiemstra, bioloog bij Naturalis, gaat op de groene tour.
  • Kinderen van Montessori basisschool Maas en Waal deden dit jaar mee aan het schooltuinprogramma in samenwerking met de Gemeente Amsterdam.
  • Voor alle leerlingen uit groep 7/8 en de brugklas bracht het Rijksmuseum samen met ThiemeMeulenhoff het Slavernij magazine uit.
  • Het spel Rijksmuseum op hol in Minecraft Education werd in de Week van de Media Wijsheid gelanceerd. Ruim 150.000 leerlingen van groepen 7 en 8 hebben het spel gespeeld.

Programma en publicaties

  • Het Rijksmuseum heeft elf publicaties uitgebracht, waaronder catalogi bij tentoonstellingen en andere wetenschappelijke publicaties.
  • The Rijksmuseum Bulletin, waarin kunsthistorisch en wetenschappelijk onderzoek wordt gepubliceerd, is sinds juli gratis beschikbaar gesteld in Open Access.
  • Er verschenen op YouTube twee concerten in de reeks Rijksmuseum Sessions: Typhoon en Rolf Sanchez
  • Op 30 oktober vond de jaarlijkse Nacht van de Geschiedenis plaats, met als thema (On)gezien werk.
  • Tijdens Museumnacht werd de eerste Rijksmuseum Soundtracks gelanceerd, een muziektour samengesteld door Nederlandse artiesten als DJ Elias Marzian.
  • Op zaterdag 25 september 2021 traden de zangers Nick & Simon in de Passage van het Rijksmuseum.

Samenwerking

  • Op 13 september is Collectie Centrum Nederland (CC NL) in Amersfoort geopend door Ingrid van Engelshoven, minister van OCW. CCNL is het centrum waar de collecties van het Nederlands Openluchtmuseum, Paleis Het Loo, het Rijksmuseum en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zijn ondergebracht.
  • Op 27 november opende de tentoonstelling in Hoge Luchten in Stedelijk Museum Zutphen. Deze tentoonstelling is onderdeel van de reizende tentoonstellingsreeks Schatten uit het Rijksmuseum samen met de stadsmusea van Venlo, Zutphen, Hoorn, Harlingen, Bergen op Zoom en Gouda.
  • In samenwerking met het RKD, de UvA en het Stedelijk Museum doet het Rijksmuseum onderzoek naar De andere helft. Het aandeel van vrouwen in de Nederlandse kunstwereld.
  • In het Museum Ons’ Lieve Heer op Solder was van 2 april t/m 7 november 2021 de tentoonstelling Mode uit het Rijksmuseum in Huis te zien.
  • Het Rijksmuseum neemt sinds 2019 deel van Musea Bekennen Kleur. Dit jaar werd door de aangesloten musea de lessenreeks De kunst van het doorgeven voor leerlingen van groep 8 geïntroduceerd.
  • Aan 105 instellingen (53 in binnenland en 52 in het buitenland) zijn in totaal 995 objecten uitgeleend.

Waardevolle steun

Het Rijksmuseum dankt het Ministerie van OCW, Founder Philips en hoofdsponsoren ING, KPN en de VriendenLoterij voor hun belangrijke bijdrage en betrokkenheid het afgelopen jaar. Ook is het Rijksmuseum zeer dankbaar voor alle andere waardevolle steun die het dit jaar heeft mogen ontvangen van het bedrijfsleven en fondsen, schenkingen, nalatenschappen en Vrienden.