Publicatiedatum: 22 december 2020 - 12:05

Het Rijksmuseum is door de covid-19 pandemie hard getroffen in 2020. 675.000 mensen bezochten dit jaar het Rijksmuseum. Dit is 25% ten opzichte van vorig jaar (2,7 miljoen) en het laagste aantal bezoekers sinds 1964. De samenstelling van het publiek veranderde ook, zo nam het aandeel kinderen (20%) en bezoekers uit Amsterdam (26%) toe.

Daarentegen bereikte het Rijksmuseum via social media meer publiek dan ooit. Dankzij nieuw online aanbod zoals #rijksmuseumunlocked en #rijksmuseumfromhome was het totaal bereik 78 miljoen.

Het Rijksmuseum voerde bezuinigingen door, en kon naast steun van de overheid ook rekenen op steun van zijn partners. Founder Philips en hoofdsponsor KPN hebben dit jaar hun partnerschap verlengd. Daarnaast mocht het museum VolkerWessels als nieuwe sponsor verwelkomen.

We zijn zowel de overheid, als ons publiek en partners zeer dankbaar voor de steun en waardering die we mochten ontvangen het afgelopen jaar. Juist in deze tijden zijn mensen op zoek zijn naar verdieping en verrijking. Het is daarom belangrijk dat het museum open is, zowel fysiek als online. Dat we dit jaar de grootste en meest gedetailleerde afbeelding van de Nachtwacht ooit online konden delen is daar een mooi voorbeeld van.

Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum

2020 in cijfers

  • Het Rijksmuseum ontving in 2020 675.000 bezoekers. Dit zijn ruim twee miljoen bezoekers minder dan vorig jaar.
  • Van 675.000 is 64% nationaal bezoek en 20% kind. 26% van het totaal aantal bezoekers kwam uit Amsterdam. Dit is een relatieve groei van 20% ten opzichte van 2019.
  • Sinds de heropening op 1 juni werd gemiddeld 77% van de maximale capaciteit bereikt.
  • Het is het laagste aantal bezoekers sinds 1964 toen 686.553 mensen het Rijksmuseum bezochten.
  • Mensen geven een gemiddelde waardering van 8.9 aan hun bezoek aan het Rijksmuseum. Het museum behaalt een NPS score van 72. Dit is hoger dan voorgaande jaren. De NPS score geeft aan in hoeverre bezoekers het museum aan anderen aanraden.
  • Via de social media-kanalen had het Rijksmuseum een totaal bereik van 78 miljoen (weergaven).
  • Het aantal volgers op de social media-kanalen van het Rijksmuseum is toegenomen met 23% in 2020. In totaal heeft het Rijksmuseum 1,4 miljoen volgers op de social media-kanalen.
  • De website van het Rijksmuseum ontving 5,5 miljoen unieke bezoekers, waarvan 2,2 miljoen unieke bezoekers voor Rijksstudio.

Partners, schenkers, Vrienden, fondsen en sponsoren

  • Founder Philips heeft de samenwerking in november voor de komende vijf jaar verlengd.
  • Hoofdsponsor KPN heeft de samenwerking in december voor een jaar verlengd. VolkerWessels heeft zich sinds 1 december als partner verbonden aan het Rijksmuseum.
  • Eerde International Boarding School en JCDecaux blijven verbonden aan het Rijksmuseum.
  • Bijna alle Rijksclubleden blijven verbonden aan het Rijksmuseum. Ook zijn er vijf nieuwe leden bijgekomen.
  • Alle International Circle leden blijven verbonden aan het Rijksmuseum.
  • Het Rijksmuseum heeft in 2020 kunnen rekenen op 18.000 Vrienden.
  • Dankzij een hernieuwde gift van de Andrew W. Mellon Foundation en een bijdrage van de Terra Foundation for American Art kunnen ook de komende jaren internationale kunsthistorici en andere wetenschappers deelnemen aan het Rijksmuseum Fellowshipprogramma.

Tentoonstellingen

  • Het Rijksmuseum presenteerde in 2020 zes tentoonstellingen: Caravaggio-Bernini. Barok in Rome, Dankzij Waller 2010-2020, Willem Diepraam, Document Nederland Junior, Het beste uit de 19de eeuw op Rijksmuseum Schiphol en Ed van der Elsken: Crazy World.
  • Voor Caravaggio-Bernini. Barok in Rome ontving het Rijksmuseum 165.000 bezoekers. Caravaggio - Bernini. Barok in Rome is mede mogelijk gemaakt door Ammodo, ING, Kvadrat, Rijkspatronen en het ministerie van OCW.
  • Het merendeel van de tentoonstellingen werd uitgesteld naar 2021 vanwege covid-19.
  • Er waren 7 nieuwe presentaties in het hoofdgebouw te zien, zoals Historisch Amsterdam, uit de collectie van het Koninklijk Oudheidkundig Gemeenschap (KOG) en De kracht van onze Nederlandse collecties: Piero di Cosimo dankzij steun van Vereniging Rembrandt en de Turing Foundation.

Online

  • In november werd de vernieuwde website met het platform Stories gelanceerd, met 10 series over het museum.
  • Tijdens de eerste lockdown presenteerde het Rijksmuseum 10 manieren om het museum thuis te bezoeken, met o.a. het concept #rijksmuseumfromhome, waarin medewerkers vanuit hun huiskamer verhalen delen over hun favoriete kunstwerken.
  • Ook verscheen in het voorjaar de online tour Ontdek Rijksmuseum Meesterwerken, met inmiddels 350.000 unieke bezoekers. De tour werd bekroond met een Gouden Lovie en de People's Choice Award. Ontdek Rijksmuseum Meesterwerken is connected by KPN.
  • Het aantal luisteraars van de podcastserie In het Rijks is in 2020 enorm toegenomen. In 2020 240.000 (vergl. 2019 60.000).

Samenwerkingen binnen Nederland

  • Het Collectiecentrum Nederland (CCNL), samen met het Nederlands Openluchtmuseum, museum Paleis Het Loo en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, nadert zijn voltooiing. Objecten worden op dit moment verhuisd naar Amersfoort. De opening is medio 2021 gepland.
  • In november opende de tentoonstelling Koele Wateren in Museum Het Markiezenhof in Bergen op Zoom. Deze tentoonstelling is onderdeel van de reizende tentoonstellingsreeks Schatten uit het Rijks samen met de stadsmusea van Zutphen, Hoorn, Harlingen, Bergen op Zoom en Gouda.
  • Het Centraal Museum, Teylers Museum, Stedelijk Museum Amsterdam en Kunstmuseum Den Haag ontvingen in totaal 225 werken van Pieter en Marieke Sanders. Een selectie uit deze verzameling is t/m 21 maart 2021 te zien in de tentoonstelling Collector’s Item in het Centraal Museum in Utrecht. Ludo van Halem, conservator twintigste-eeuwse kunst, is een van de gastconservatoren van de tentoonstelling.
  • Samen met het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI), het KNAW Humanities Cluster, de KB, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, TNO, de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam startte het Rijksmuseum het initiatief Cultural AI Lab.
  • Het Rijksmuseum neemt sinds 2019 deel aan Musea Bekennen Kleur.
  • Aan 77 instellingen (48 in binnenland en 29 in het buitenland) zijn in totaal 627 objecten uitgeleend.

Onderwijs

  • 42.000 leerlingen bezochten dit jaar het Rijksmuseum (vergl. 2019 200.000).
  • Bijna 20.000 leerlingen maakten gebruik van het gratis busvervoer dat mogelijk is dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij.
  • Samen met partner ThiemeMeulenhoff is online lesmateriaal ontwikkeld dat aansloot bij het digitale onderwijs. Het online lesmateriaal is ruim 15.000 keer bekeken.
  • Samen met de Gemeente Amsterdam vierden we 100 jaar Schooltuinen en legden we een eigen schooltuin aan in de Rijksmuseumtuinen. Ook verscheen het kinderkookboek Het geheim van de tuin van Jan Paul Schutten en Joris Bijdendijk.
  • Voor Document Nederland Junior ontving het Rijksmuseum ruim 300 inzendingen. Winnaars zijn de 14-jarige Harriet Derby in de categorie voortgezet onderwijs en de 22-jarige Joel Quayson in de categorie mbo. Document Nederland Junior is mogelijk gemaakt door de Janivo Stichting.
  • Op 3 juni werd De Eindexamen Geschiedenis Quiz uitgezonden op NPO2 met ruim 500.000 kijkers. Een gebaar naar eindexamenkandidaten die dit schooljaar geen eindexamen konden maken. Het programma was in samenwerking met ThiemeMeulenhoff en de NTR.

Toegankelijkheid

  • Dankzij Stichting Edwin Bouw Fonds kon het Rijksmuseum ook in 2020 een manager toegankelijkheid aanstellen.
  • Drie levensgrote replica’s van De Nachtwacht reizen sinds juli langs ziekenhuizen en verpleeghuizen. Dit initiatief is in samenwerking met Philips en mogelijk dankzij de Elizabeth Art Foundation en Pon. Inmiddels heeft de replica meer dan veertig locaties aangedaan.
  • In 2020 zijn vier prikkelarme avondopenstellingen georganiseerd.
  • Voor families is een prikkelarme rondleiding, een rondleiding voor blinden en slechtzienden en een rondleiding in gebaren ontwikkeld.
  • Voor mensen met dementie is een rondleiding op locatie ontwikkeld.

Verwervingen

  • Arendt Brinks, Bram Volkers en Eduard Planting en Marque Joosten droegen 37 foto’s van Robert Mapplethorpe over aan het Rijksmuseum. De verwerving is mogelijk dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij.
  • André Kuipers schonk de Nederlandse vlag die hij had meegenomen naar het internationale ruimtestation ISS.
  • Samen met het Nederlands Fotomuseum, verwierf het Rijksmuseum de nalatenschap van Ed van der Elsken. De nalatenschap is voor een groot deel geschonken door Anneke Hilhorst en deels aangekocht dankzij het Mondriaan Fonds, de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Themafonds Fotografie en Video en haar Dura Kunstfonds), deelnemers van de BankGiro Loterij, Paul Huf Fonds/Rijksmuseum Fonds en het Marque Joosten & Eduard Planting Fonds/Rijksmuseum Fonds.
  • Tijdens de heropening op 1 juni werd een bloemstilleven van Jacob Vosmaer (1613) gepresenteerd. De verwerving is tot stand gekomen dankzij de steun van het Mondriaan Fonds, het Nationaal Aankoopfonds van het ministerie van OCW, de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Nationaal Fonds Kunstbezit en haar Themafonds zeventiende-eeuwse schilderkunst en een bijdrage uit het Prins Bernhard Cultuurfonds), de BankGiro Loterij, de Rijksmuseum International Circle en een particuliere schenker.
  • Bob Haboldt schonk een schilderij van Bartholomeus Spranger (Engelen dragen het lichaam van Christus (Engelenpietà), c. 1587) aan het Rijksmuseum ter nagedachtenis aan de slachtoffers van covid-19.
  • Dankzij Rituals kon het Rijksmuseum twee Aziatische schilderingen uit de 18de- en 19de eeuw op Tefaf verwerven.
  • Dankzij Helen en Lorenz van der Meij verwierf het Rijksmuseum een zelfportret van Antoon Hendricus Johannes Molkenboer (1896).
  • In januari verwierf het Rijksmuseum Een portret van Ott van Bronckhorst van Cornelia toe Boecop (1606), dankzij het Hans & Hedy de Klerk/Rijksmuseum Fonds en het Joost en Carin Scholten Fonds/Rijksmuseum Fonds
  • In januari heeft het Rijksmuseum een werk van Willem Drost (Cimon en Pero, geschilderd c. 1655) in langdurig bruikleen gekregen van de Broere Charitable Foundation.

Speciale activiteiten

  • Op vrijdag 11 december startte het Rijksmuseum samen met partner Heineken de eerste Rijksmuseum Sessions met De Jeugd van Tegenwoordig.
  • Op 15 oktober werd de Rijksstudio Award uitgereikt aan Alemeh M. Yengiabad voor het ontwerp The Book, dat meesterwerken in braille weergeeft. De Rijksstudio Award is de designprijs van het Rijksmuseum en mogelijk dankzij Adobe.
  • Tijdens Koningsdag verzorgde hoofdsponsor ING een speciaal online concert met Davina Michelle en Snelle in het Rijksmuseum.
  • Op 31 oktober organiseerde het Rijksmuseum de eerste Nacht van de Geschiedenis online. Dit was mogelijk dankzij Berenschot