Sukarno

Uit de serie Revolusi

Staande op de veranda van zijn huis in Jakarta, achter een provisorische microfoon, draagt Sukarno (1901 - 1970) de onafhankelijkheidsverklaring van papier voor. Met het uitspreken van deze woorden door de nationalistische leider Sukarno wordt Indonesië een onafhankelijk land, los van Nederland.

Sukarno

Sukarno komt uit een vooraanstaande Javaanse familie. In 1927, op 26-jarige leeftijd, richt hij de Partai Nasional Indonesia op. Deze politieke organisatie heeft een onafhankelijke Indonesische Republiek voor ogen.

Toespraak, Piet Ley, 1948 - 1954

Proclamatie

‘Wij, het volk van Indonesië, verklaren hierbij de onafhankelijkheid van Indonesië.’ Het is rond 10 uur ’s morgens op 17 augustus 1945, slechts twee dagen na het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië en de Japanse bezetting. Met het uitspreken van deze woorden door de nationalistische leider Sukarno wordt Indonesië een onafhankelijk land, los van Nederland.

Sukarno leest de tekst van de proclamatie voor vanaf de veranda van zijn huis, Jakarta, 17 augustus 1945. Soemarto Frans Mendur, Nationaal Archief

Merdeka

Honderden mensen juichen de vrijheid toe met de kreet ‘Merdeka’ (Vrijheid). De volgende dag wordt Sukarno benoemd tot president van de Republiek Indonesië; Mohammad Hatta wordt vicepresident.

Na het hijsen van de Indonesische vlag heffen Sukarno en andere hoogwaardigheidsbekleders, staand op de veranda, de handen op, en juichen ‘Merdeka!’ (Vrijheid), Jakarta, 17 augustus 1945. Soemarto Frans Mendur. Den Haag, Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Precieze invulling

Vanuit Jakarta bereikt het nieuws van de onafhankelijkheidsverklaring in de daaropvolgende dagen en weken de bevolking. In grote delen van de archipel wordt het idee van een vrij Indonesië omarmd. De precieze invulling zal dan nog 4,5 jaar onderwerp zijn van conflict.

Soevereiniteitsoverdracht

Op 2 november 1949 bereiken Nederland en Indonesië een akkoord over de invulling van de onafhankelijkheid. Na 4,5 jaar strijd wordt op 27 december 1949 de soevereiniteit overgedragen aan de Republiek Indonesië. Sukarno keert op 28 december na jaren van gedwongen afwezigheid terug naar de hoofdstad Jakarta, waar hij wordt verwelkomd door een uitzinnige menigte.

President Soekarno zwaait lachend vanaf het trapje van een vliegtuig, Willem Boshouwers, 1949